Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı | Sayı : 61 | Haziran 2020

GİRİŞ: 30 Ekim 1918’de Mondros Mü- tarekesi imzalanarak I. Dünya Savaşı sona erdikten sonra 18 Ocak 1919’da galip ve mağlup devletler savaşın sonuçlarını görüşmek için Paris’te bir araya geldiler. Burada batılı devletin amaçları şöyleydi: ABD’nin amacı; Wilson İlkelerini hayata geçirmekti. İngiltere’nin amacı; Osmanlı top- raklarındaki ekonomik ve siyasi ayrıcalıklarını korumak, Boğazların güvenliğini garanti altına almak ve Halifelik üzerinde denetim kurarak tüm sömürgelerini kontrol altında tutmaktı. Fransa’nın amacı; Anadolu’da toprak kazanmak, Suriye üzerinde- ki hâkimiyetini devam ettirmek ve Osmanlı’dan alacaklarının bir an önce ödenmesini sağlamaktı. İtalya’nın amacı; I. Dünya Savaşı sırasında imzalanan gizli anlaş- malarla İzmir’i de içine alan Batı ve Güneybatı Anadolu Bölgesi’nin kendisine verilmesini ve ayrıca Uşi Antlaşması ile işgal ettiği 12 Ada- ların kendine terk edilmesini temin etmekti. Yunanistan’ın amacı; Batı Anado- lu’da ENOSİS’i hayata geçirmek- ti. Bu konuda Yunan Başbakanı Venezilos tarafından ABD Başkanı Wilson, Batı Anadolu’da özellikle Aydın İli’nde Rumlara katliam yapıldığı ve bölgenin ekonomik durumuna Rumların hakim olduğu konusunda ikna edildi ve bunun üzerine Wilson da 21 Nisan 1919’da yaptığı konuşmada Batı Anado- lu’ya İtalyanların değil Yunan- lıların sahip olması gerektiğini bildirdi. Diğer yandan İngiltere ve Fransa’nın da Yunanistan Başba- kanı Venizelos’un Batı Anadolu ile ilgili iddialarına inanmaları sonucu bölgenin güçlü bir İtalya yerine zayıf bir Yunanistan’a verilmesine ikna oldular. Ayrıca Batılı Devlet- ler Avrupa uygarlığının temelini oluşturduğuna inandıkları Helen ülkesini Yunanistan’a vererek tarihi sorumluluklarını yerine getirecek- lerine inanarak, bölgenin Yunanis- tan’a verilmesine destek verdiler. (Albayrak, 1998: s.9-20, Bıyıkoğlu, 1981:20) Paris Barış Konferansı’nda İngilte- re, Fransa ve ABD’den izin alma- yı başaran Yunanistan 15 Mayıs 1919’da İzmir’e asker çıkardı. İzmir’in Yunanistan tarafından işgalinden önce ve işgal sonrası başta İzmir ve İstanbul olmak üzere Anadolu’nun değişik yerlerinde birçok protesto mitingleri yapıl- dı. Bunlar (Adıvar, 1971:30,Ak- şin,1976:305-306) İzmir'in İşgali 13