Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı | Sayı : 70 (Temmuz 2025)

23 CAFERSADIKABALIOĞLUEĞİTİMVEKÜLTÜRVAKFI te biridir. Bu da insan kemiğinin hayvan kemiğine göre daha zor fosilleşmesini sağlar. İşte bu sebeplerden dolayı daha nadir bulunan insan fosilleri, zarar görmeye daha açık oldukları için genelde müzelerin sergi kısımla- rında yer almaz, özel depolarda korunurlar. Denizli insanı ise çok özel şartlarda fosilleşmiştir. Çevresini kaplayan traverten ya- pısı kemiği çok iyi korumuş ve her zaman karşılaşılan fosil formun- dan daha farklı bir formda korun- masını sağlamıştır. 2023 yılında Denizli Kent Müzesi kapılarını ziyaretçilere açmıştır. İçerisinde Denizli geçmişini aydınlatan bin- lerce eserin olduğu müzenin bir bölümü de Denizli ilinden bulu- nana fosillere ayrılmıştır. Bölüm- de Tavas ilçesinde gerçekleştirilen Kayaca Omurgalı Fosil Lokalite- sinde çıkan fosiller ile Denizli in- sanının fosili de sergilenmektedir. Yukarıda da değinildiği gibi fosil tam bir kafatası olmayıp kafatası- nın üst ve alın bölgesinin bir kısmı- nı kapsar. Bu yüzden konunun uzmanı ol- mayan bir kişi fosile baktığın- da anlam veremeyebilir. Bir de Homo erectus kafa yapısının Homo sapiens’ten, yani bizlerden farklı olduğu düşünüldüğünde, bu daha zor bir hale gelir. Bu yüzden morfolojik ve metrik olarak Denizli insanına benzer, Çin’de bulunmuş tam bir kafatasının Burdur Meh- met Akif Ersoy Üniversitesi’nde üç boyutlu bir modeli yapıldı. Müze- deDenizli insanı içinayrılan vitrine bu kafatası yerleştirildi ve Denizli insanının kafatası parçaları da bu modelin üzerine, kafatası parçala- rının denk geldiği yere yerleştiril- di. Bu yöntemle, ziyaretçilerin bu parçaların kafatasının neresine ait olduğunu rahatça anlayabilme- leri sağlandı. Vitrinin içerisi özel bir iklimlendirme sistemi ile donatıl- dı ve fosile zarar vermeyecek ışık sistemi kullanıldı. Bu da Denizli insanının fosilini dünyada sergide olan az sayıda insan fosilinden biri konumuna getirmektedir. Bu aşamadan sonra ise Denizli insanının daha iyi anlaşılması için müzeye bir Homo erectus can- landırması yapılmasının gereklili- ği ortaya çıktı. Denizli Büyükşehir Belediye’sinin maddi destekleri ile bir proje hayata geçirildi. Tür- kiye’de birçok müzede çok önemli işler çıkaran, Denizli Kent Müze- si’nin de gerçekçi canlandırma- larını yapan heykel sanatçıları Şenay İşçan ve Bülent İşçan tara- fından kent müzesi için bir Homo erectus canlandırması hazırlan- maya başlandı. Öncelikle Denizli adamının canlandırması için bi- limsel verileri kullanarak bir içerik hazırladık. Bu veriler ışığında De- nizli insanının fiziksel özelliklerini belirledik. Sonrasında, sanatçıları- mızın tecrübeleri ışığında Denizli adamının nasıl olması gerektiği konusunda yaptığımız bilgi alış- verişi ile canlandırmanın nasıl ol- ması gerektiğine karar verdik. Homo erectus gerçekçi canlan- dırması yapılırken özellikle kafa- tasının yüzünün yapımı üzerinde duruldu. Kafatası birebir ölçülerde model olarak çıkarıldı. Sanatçıla- rımız bu kafatasının üzerine kaş çıkıntısı, dudak, göz kapağı, burun, yanak, kulak gibi yüz yapılarını kemik yapısına uygun olarak ça- lışıyorlar. Bütün bu aşamalar el yeteneği ile yapılıyor. Homo ere- ctus ’un kafatası bu şekilde yeni- den yüz hatlarına kavuşturuluyor. Yüz modeli bitince kalıp-döküm aşamalarına geçiliyor ve Homo erectus ’un yüzü, insan tenine en yakın görünümü veren malze- melerle tekrar oluşturuluyor. Yüz çalışması biten Homo erectus ’un saç ekimleri, kirpikleri, kaşları ve yanaklarındaki kıl ekimleri de sa- natçılar tarafından tek tek yapıl- makta. Bedeni de anatomik ola- rak çalışılarak aynı aşamalardan geçmekte. Sanatçılar tarafından bütün vücuda tek tek kıl ekimi yapılmakta. Çok detaylı ve uzun süren çalışmalardan sonra Homo erectus , yaşadığı dönemdeki fizik- sel özelliklerine en yakın haliyle, tekrar canlandırılacak. Çalışma bittiğinde müzeye önemli bir eser daha kazandırılmış olacak. Böyle- ce müze ziyaretçileri Denizli ada- mını daha iyi anlayabilecek. Bu noktada büyük fedakarlıklar ile bu eserin ortaya konulmasındaki emeklerinden ötürü sanatçıları- mıza da teşekkür etmeyi bir borç biliriz. Homo erectus gerçekçi canlan- dırması yapılırken özellikle kafa- tasının yüzünün yapımı üze- rinde duruldu. Kafatası birebir ölçülerde model olarak çıkarıldı. Sanatçılarımız bu kafatasının üzerine kaş çıkıntısı, dudak, göz kapağı, burun, yanak, kulak gibi yüz yapılarını kemik yapısına uygun olarak çalışıyorlar. Bütün bu aşamalar el yeteneği ile yapılıyor.