Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı | Sayı : 70 (Temmuz 2025)

40 CAFERSADIKABALIOĞLUEĞİTİMVEKÜLTÜRVAKFI Ayrıca Baklan’da Tripolis Antik kentinin yayılım alanı içerisinde kalan Yenice (Akkaya) Höyük’te, Lykos Vadisi’nde Laodikeia Antik kenti sınırları içerisinde yer alan Kandilkırı Mevkii’nde ve baraj gölü kıyısındaki Karakurt Hö- yük’te; Acıpayam’da Kazanes Vadisi Yüzey Araştırmaları kap- samında tespit edilen Bostanköy Höyük’te ve Tavas’ta Karabelen Höyük’te Neolitik döneme tarih- lenen yerleşimler bulunmuştur. Yukarı Menderes Havzası yüzey araştırmalarında tespit edilen Ekşi Höyük’te yakın zamanda arkeolojik kazılar başlamıştır. Elde edilen bulgular, Neolitik ya- şam biçiminin Denizli’de orta- ya çıkışı, mimarisi, buluntuları ve beslenme alışkanlıklarına ve bunların zaman içerisinde gös- terdiği değişime dair detaylı bil- giler sağlamıştır. Ekşi Höyük’ten bilindiği üzere Yukarı Menderes Havzası’nda ilk tarımcı köyler, günümüzden yaklaşık 9 binyılın önce belirmektedir. İlk Neolitik yerleşim kesintisiz bir biçimde günümzden 7500 yıl öncesine kadar devam etmektedir. Ekşi Höyük 2015 yılında başlayan arkeolo- jik kazı çalışmaları Ekşi Höyük’ü, Batı Anadolu’nun Neolitik yer- leşim haritasında kilit bir nokta- ya taşımıştır. Ekşi Höyük, Büyük Menderes Nehri’ne 500 metre mesafede, hemen batısındaki Geren Gölü’ne bakan doğal bir tepe üzerine kuruludur. Yerleşim, Çivril ve Baklan ovalarını birbirine bağlayan doğal yolların başlan- gıcında yer alır. Bu özelliği saye- sinde, Neolitik dönem topluluk- larının çevre bölgelerle etkileşim kurmasına olanaklı kılmıştır. Ar- keolojik kazılar ile yedi yerleşim evresi tespit edilmiştir. En erken evreler (evre 7 ve 6) M.Ö. 6750- 6600 yıllarına tarihlenen kireç sıvalı, dikdörtgen planlı yapılarla temsil edilmektedir. Bu yapılar, özenle hazırlanmış kırmızı kireç sıvalı zeminlere ve detaylı beze- melere sahiptir. Bu evrelerde yer alan dikdörtgen yapılar, yoğun şekilde kullanılan ve süsleme- lerle zenginleştirilmiş kireç sıvalı zeminlere sahiptir. Yapıların içe- risinde büyük ocaklar ve işlevsel alanlar yer alır. 5. ve 4. evrelerde ise mimari ya- pıda büyük değişimler gözlem- lenir; apsidal (yarım daire plan- lı) yapılar inşa edilmiştir. 4. evre, hem mimari hem de ritüel uy- gulamalar açısından en yoğun buluntuların elde edildiği evre olarak dikkat çeker. 4. evreden itibaren ortaya çıkan apsidal planlı yapılar, yerleşim orga- nizasyonunun daha karmaşık hale geldiğini gösterir. Bu yapılar genellikle yan yana konumlanır 2015 yılında başlayan arke- olojik kazı çalışmaları Ekşi Höyük’ü, Batı Anadolu’nun Neolitik yerleşim haritasın- da kilit bir noktaya taşı- mıştır. Ekşi Höyük, Büyük Menderes Nehri’ne 500 metre mesafede, hemen ba- tısındaki Geren Gölü’ne ba- kan doğal bir tepe üzerine kuruludur. Yerleşim, Çivril ve Baklan ovalarını birbirine bağlayan doğal yolların başlangıcında yer alır. Resim 4. Ekşi Höyük Neolitik Dönem Kadın Heykelciği