Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı | Sayı : 70 (Temmuz 2025)

Bu sayıdaki yazıları okuyan okuyucularımıza, başta İlk Hemşeri- miz Denizli Adamı fosilinin orijinali olmak üzere, Denizlimizin nadi- de paleontolojik ve güzide tarih öncesi arkeolojik dönem buluntu- larını yerinde görmek için Denizli Kent Müzesi başta olmak üzere Hierapolis Arkeoloji Müzesi ve Ahmet Urkay Vakıf Müzesi’ni ziyaret etmelerini öneriyoruz. Özel sayımızın ilk yazısında, Anadolu’nun ilk ve tek Eski Taş Devri insan buluntusu olan Denizli Adamı’nın bulunuş öyküsü ve Dünya ölçeğindeki önemi, bizzat fosili bulan Prof. Dr. Mehmet Cihat Alçi- çek (Pamukkale Üniversitesi) tarafından anlatılıyor. Büyük tesadüf- ler ve çabalar sonucu ortaya çıkan bu insan kalıntısı hakkındaki ilk çalışmalar, özellikle yaşının belirlenmesi ve Dünya’ya tanıtılmasıy- la ilgili çalışmalar ve araştırmalar ile birlikte fosilin bulunuşundan sergilenmesine kadar geçen 22 yılın her aşamasını heyecanla oku- yacaksınız. Denizli bölgesinde gerçekleştirilen fosil araştırmalarını ve kazıları- nı Araştırma Başkanı olarak yürüten Doç. Dr. Ahmet İhsan Aytek (Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi), Denizli Adamı’nın antro- polojik özelliklerini, yaşadığı çevresel koşulları ve yaşam ortamını ele alarak Denizli Adamı’nın çağdaşı Dünya’daki diğer insan fosille- rinden farkı ve kendine özgü karakteristiklerini vurgulayarak bu özel konudaki meraklarımızı gideriyor. Eski Taş Devri’nde (Paleolitik Çağ) Denizli’de yaşayan Denizli Ada- mı’nın ürettiği taş alet endüstrisinin ayrıntıları ve gelişim aşamaları Dr. Murat Karakoç (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi) tara- fından Anadolu ve yakın çevresindeki diğer taş alet endüstrileri ile birlikte ele alınarak, keşfin kıtalar arası erken insan göçleri hakkın- daki bilgilerimize önemli katkılar sunduğu çarpıcı bir şekilde ortaya konuyor. Anadolu’da ve Denizli’de insan yerleşiminden önceki jeolojik za- manlardaki canlı çeşitliliğini ortaya çıkaran paleontolojik kazı ça- lışmalarıyla ortaya çıkarılan bulgular Dr. Erhan Tarhan (Hitit Üni- versitesi) ve Doç. Dr. Alper Yener Yavuz (Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi) tarafından okuyucuyla buluşturuluyor. Yazıda, Ana- dolu Yarımadası’nın jeolojik süreçlerle oluşumunu tamamladığı son birkaç milyon yıldan bu yana Denizli’de nasıl bir ortam olduğu ve burada hangi canlıların yaşadığı ayrıntılarıyla anlatılıyor. Tarih öncesi dönemin en son aşamasına karşılık gelen Neolitik Dö- nemde Denizli ilindeki yerleşim yerleri Prof. Dr Fulya Dedeoğlu (Ege Üniversitesi) ve Doç. Dr. Ali Ozan (Pamukkale Üniversitesi) tarafın- dan okuyucuya tanıtılarak, Denizli’de ilk çiftçi yerleşik toplulukların günümüzden yaklaşık olarak 9 binyıl önceki dönemini dikkatimize sunmakta. Bu bağlamda Ekşi Höyük kazılarından elde edilen ar- keolojik bulgular üzerinden Denizli’nin Neolitik dönemdeki yaşamı gözler önüne sermektedirler. Tarihi, kültürü ve doğası gibi pek çok yönüyle öne çıkan Denizlimizin tarihsel dönemlerinin çok daha öncesindeki geçmişi, doğal yaşamı ve ilk insan yerleşimleri hakkında bilgiler sunmaya çalıştığımız bu özel sayının keyifle okunması ve yeni çalışmalara ilham olması di- leğiyle.