Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı | Sayı : 70 (Temmuz 2025)

9 CAFERSADIKABALIOĞLUEĞİTİMVEKÜLTÜRVAKFI ve yabancı ziyaretçilerin büyük il- gisini çekerek ziyaret edilmektedir. “Eski Dünya” olarak adlanan Af- rika, Asya ve Avrupa kıtalarının geçişinde, Anadolu’da bulunan bu fosil, eski insanların dünyaya yayılırken kullandığı yolları anla- mak için anahtar nitelikteki coğra- fik konumu nedeniyle bilimsel ve popüler camiada büyük ilgi gördü. Bunlardan en önemlisi Fransa’da bulunan dünyanın ilk İnsanlık Paleontoloji Enstitüsü olan IPH (Institute de Paleontologie Huma- ine) direktörü Prof. Dr. Henry de Lumley’in, 2009 yılı başında Kül- tür ve Turizm Bakanlığı’nın Türki- ye’de gerçekleştirdiği “Türkiye’nin İlk Sakinleri” adlı sergi için fosilin bir kopyasını istemesi oldu. Bu ve- sileyle doğrudan insan paleonto- lojisi konusunda dünyada önde gelen bu araştırma enstitüsü ile temas kurmuş oldum. Bu temas çok önemliydi çünkü fosil için ilk yayında verilen 500 bin yıl yaşının dayandığı teknik yeterli değildi. Fransa Ulusal Araştırma Enstitüsü CNRS (Centre National de la Rec- herche Scientifique) bünyesinde ise gelişmiş tarihlendirme teknik- lerinin uygulandığı laboratuvarlar bulunmaktaydı. Doğrudan CNRS ile bağlantılı bir kuruluş olan IPH ile kurulan iş birliği fosilin yaşını kesinleştirmek için çok önemli bir fırsat oldu. TÜBİTAK ile CNRS ara- sında mevcut ikili iş birliği kapsa- mında fosilin yaşının kesin olarak saptanması amacıyla araştırma desteği alınarak çalışmalara baş- landı. Bu çalışmanın sonucunda paleomanyetizma ve kozmik rad- yasyon gibi ileri tekniklerle fosilin yaşının 1.2 milyon yıl olduğu kesin- leştirilerek yeni bir yayınla bilimsel ve popüler camiada daha büyük bir yankı uyandırıldı (Lebatard vd. 2014). Ayrıca, TÜBİTAK-CNRS ikili iş birliği kapsamında yapılan her çalışmanın ayrı bir yayın olarak yer aldığı, konusunda önde gelen L’Anthropologie dergisinde “Le Site de Kocabaş” adındabir özel sayı ile konu ölümsüzleştirilmiş oldu. Bu aşamadan sonra konunun yayılımı ve yeni projelerle yeni iş birlikleri yapmak amacıyla başta “Le Site de Kocabaş” özel sayısının dolayısıyla Denizli Adamı’nın tanı- tımı için Kültür ve TurizmBakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce düzenlenen “De- nizli Taş Devri İnsanı; 1.2 Milyon Yıl Önce Anadolu’dan Avrupa’ya Göç Öyküsü” adlı tanıtım toplan- tılarıyla başta Denizli, İstanbul ve Ankara’da ve ardından yurtdışın- da çeşitli etkinlikler yapıldı. Bu ta- nıtım etkinlikleriyle başta Avrupa olmak üzere dünyanın pek çok müzesinde Denizli Adamı’nın kop- yası, görselleri ve stantlarının oldu- ğu bölümler kurularak Denizli’nin, dolayısıyla ülkemizin sürekli ve yo- ğun bir tanıtımı gerçekleştirilmek- tedir. Günümüzde Türkiye’de, Avrupa’da ve dünyanın herhangi bir yerinde yenilenen her doğa tarihi müze- sinde Denizli Adamı’na yer veril- mektedir. Bu sergiler sayesinde her yıl milyonlarca kişi tarafından ziyaret edilen bu müzelerde, De- nizli Adamı tanıtıldığı gibi aynı za- manda ülkemizin tanıtımına katkı verilmiş olması oldukça sevindiri- cidir. Bu bağlamda, Fransa Ulusal Tabiat Tarihi Müzesi (Muséum national d’Histoire naturelle) araş- tırmacılarından Dr. Amelie Vialet tarafından, Denizli Adamı fosili üzerinde gerçekleştirilen bilimsel antropolojik çalışmalar ve yayılım faaliyetleri fosilin bilimsel önemi- nin anlaşılması ile birlikte uluslara- rası düzeyde yaygın bir şekilde ta- nınır ve bilinir olmasını sağlamıştır. Denizli Adamı’nın başta Denizli- miz, ülkemiz ve ilgili bilimsel cami- adaki öneminin çok büyük olması nedeniyle bölgede çok yönlü ve kapsamlı yeni çalışmalar başlatıl- mıştır. Bunun için Doç. Dr. Ahmet İhsan Aytek (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Antropoloji Bölümü) başkanlığında bir ekip Kültür ve İlk Hemşerimiz Denizli Adamı kendisini bularak bilim dünyasına tanıtan Prof. Dr. M.Cihat Alçiçek’le birlikte