Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı | Sayı : 67 (Ekim 2024)

60 CAFERSADIKABALIOĞLUEĞİTİMVEKÜLTÜRVAKFI B ir dünya imparatorluğu hü- viyetinde olan Osmanlı İm- paratorluğu, yirminci asrın başında girdiği savaşların hemen hemen tamamında ağır yenilgi aldı. 1914 yılında yaz aylarında baş- layan Birinci Dünya Savaşı, Osman- lı İmparatorluğu için hazin sonu da beraberinde getirdi. Neredeyse gir- miş olduğu tüm cephelerde savaşı kaybeden devlet, elinde kalan Or- tadoğu topraklarını da sömürgeci devletlere terk etmek zorunda kal- dı. Namık Kemal’in tarifi ile devlet-i ebed müddet için sonun başlangıcı gelmiş ve elde kalan son toprak olan Anadolu toprakları işgale uğramıştı. İşgal edilen topraklar arasında Batı Anadolu topraklarının büyük bir bölümü de mevcuttu. 15 Mayıs ta- rihinde Yunan kuvvetleri tarafından İzmir’in işgali ile başlayan süreç hız- la yayıldı. İşgale uğramamasına rağmen Denizli de bu işgallerden etkilendi. Özellikle süreç içerisinde işgale uğrayan şehirlerden Deniz- li’ye bir göç dalgası yayıldı. Bu göç dalgası nihayetinde 8 Temmuz 1920 tarihinde sıradan bir güne uyanan Denizli halkı, gün içerisinde şehirde yaşanan bir takım olaylar ile büyük bir kaosun eşiğine geldi. Tarihe De- nizli Hadisesi ya da Denizli Vak’ası olarak geçen bu vahim hadiseye farklı bir bakış açısı ile bakıldığında bir asır önce yaşanan süreci daha iyi değerlendirmekmümkündür. Bu olayı tarihi bir süreç ya da kronolojik bir vaka olarak görmek yerine yaşa- nan olayı neden sonuç bağlamında kavramlaştırmak daha doğru ola- caktır. Bu bakış açısıyla bakıldığın- da karşımıza şöyle bir manzara gel- mektedir. İzmir’in işgal edilmesinden hemen sonra Denizli’de Müftü Ahmet Hu- lusi Efendi önderliğinde 15 Mayıs günü bir protesto mitingi yapılmış ve bu mitinge yoğun bir katılım ol- muştur. İzmir’in işgali ile başlayan ve işgalleri protesto eden miting- ler Anadolu’nun birçok vilayetinde düzenlenmiştir. Denizli’de protesto mitinglerinden sonra 1920 yılının ikinci yarısına gelindiğinde ise şe- EFELİK EFENDİLİK DEĞİLMİŞ Velhasıl, Denizli Batı Anadolu Milli Mücadele hareketi- nin merkezi beynidir. Paris Antlaşmasından itibaren kahraman müftümüz Ahmet Hulusi Efendi ileri görüşlü olması ile Ege’nin ve dola- yısıyla Denizlimizin işgal edileceğini anlamış, vilayet merkezi İzmir ile ilişkileri kuv- vetlendirmiştir. HÜDAVERDİ OTAKLI Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürü