Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı | Sayı : 68 (Kasım 2024)

43 CAFERSADIKABALIOĞLUEĞİTİMVEKÜLTÜRVAKFI ‘Anadolu’da bilinen ilk ve tek taş devri insanı; Denizli Adamı’ bilgisi bize bu şehirde insan yaşamının bilinen en eski dönemlerden iti- baren varlığını belgelemektedir. Günümüzde eldeki bilgilerden ha- reketle, Anadolu’da insanın yaşa- dığı en eski yer Denizli’dir. Höyük, tümülüs ve antik kentler: İl Kültür ve Turizm Müdürlü- ğü’nün verdiği bilgilere göre, De- nizli ili, Hierapolis, Tripolis, Attuda, Laodikeia, Colossae, Tabea, Euma- nia, Heraklia Salbace başta olmak üzere 30’a yakın antik kente sahip- tir. Ayrıca kazıları süren Ekşi Hö- yük, Beyce Sultan Höyüğü başta olmak üzere 20 kadar höyük ve tümülüs bulunmaktadır. Tarih boyunca Arzawa, Luvi, Hitit, Frig, Karya, Lidya, Pers, Makedon, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osman- lı uygarlıklarına sahne olan Deniz- li önemli bir tarihi ve kültürel zen- ginliği günümüze taşımıştır. Bu dönemlere ait bulgular ve eser- ler Pamukkale Arkeoloji Müzesi’n- de sergilenmektedir. Türk dönemi: Denizli’de 1071 Malazgirt Savaşı öncesi döneme ait Türklere ait ol- duğu düşünülen bulgular vardır. Bunlar genellikle kutsal alanlar, mezarlıklar ve tarihi mekanlarda bulunan balballar ve tamgalar- dır. Konu ile ilgili olarak TRT bel- gesel yapımcısı, rahmetli Servet Somuncuoğlu’nun hazırladığı 3 bölümlük ‘Tamgalar-Dengizli’ Bel- geseli önemli bilgiler içermektedir. 1071 öncesi döneme ait Türk izleri olarak değerlendirilen bazı eserler Denizli Kent Müzesi’nde sergilen- mektedir. İlbadı Mezarlığı: Denizli’de geçmişin en önemli ta- nıklığını yapan yer İlbadı Mezar- lığı’dır… Adını bulunduğu mahal- leden almış, ancak anlaşılmaz bir biçimde mahallenin adı “İlbade” olmuş, ataların mirası olan adı yaşatmak mezarlığa kalmıştır… İlbadı Mezarlığı, Anadolu Türk ta- rihinin tüm dönemlerine tanıklık etmiştir. Selçuklu, İnançoğulları, Germiyanlı, Karamanlı, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti dönem- lerinin izleri ve hatıralarını barın- dırmaktadır. Bazı araştırıcılar bu mezarlık için “Batı Anadolu’nun Ahlat’ı” benzetmesini yapmışlar- dır. Ki bu benzetmeyi yapanlar doğru ve içerikli bir görüş ortaya koymuşlardır. “Batı Anadolu’nun Ahlat’ı” benzetmesi kendi anlam dairesinde derinlik içermektedir. İlbadı Mezarlığı’nı ziyaret etmek tarihin geçmiş dönemle- rine girmek; yazıtlara, taşlara, ağaçlara dokunmak tarihe dokunmaktır. Denizli’de Türk tarihine dokunmak, anlamak istiyorsanız başlangıç noktası İlbadı Mezarlığı olmalıdır.