Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı

Şimşek 2007, 467-468, Res. 11-12; Şimşek 2010, 120-123, Res. 14; Şimşek vd 2011, 27-31, Fig. 1-17, Grafik 5.

izleri belirgin olan taban döşemele-

ri yatak izleri baz alınarak, mevcut

dokuya uygun travertenden kesilip

ebatlanmaya başlanmıştır. Bu işle-

min ardından taraklanması yapılan

taşlar yatak izlerine uygun olarak

yerlerine orijinal taban döşemele-

rinden düşük seviyede olacak şekil-

de, özgün harçtan alınan örneklere

göre hazırlanan kireç bağlayıcı ona-

rım harcı kullanılarak sabitlenmiş-

tir. Ayrıca tasnif alanından bulunan

ve avlu tabanına ait olan kırık ve ek-

sik döşeme taşları pantograf ile ta-

mamlanarak alanda kullanılmıştır.

Diğer taraftan avluda biriken suyu

tahliye etmek amacı ile peristylin

doğusunda bulunan ve batı-doğu

doğrultulu olarak iç narteks kıs-

mından sonra Tapınak Doğu So-

kağa (TDS) bağlanan özgün atık

su kanalı açılarak yağmur sularının

taban içerisinde birikmeden dışa

tahliye edilmesi sağlanmıştır. Bu

amaçla iç narteks kısmındaki zemin

harcı 45 cm genişliğinde peristyl-

den Tapınak Doğu Sokağı'na kadar

(12 m) kaldırılmış ve orijinal kanala

ulaşıldıktan sonra kanal içerisinde

gerekli onarımlar yapılmıştır. Pe-

ristylli Ev’in doğu duvarının dışın-

da ise iç kısımdan gelen kanal takip

edilerek sokak kanalına ulaşılmış ve

bu alandaki 35 cm genişliğinde, 80

cm derinliğinde olan 5.90 m uzun-

luğundaki kanal temizlenerek kul-

lanılabilir hale getirilmiştir.

X) Kuzey Nekropolü Çalışmaları

(Resim 1, 38-43)

Kuzey Nekropolü’nde 1990 yılında

Goncalı Köyü (mahalle) yolunun

genişletilmesi sırasında tahrip edi-

len ve yol kesitinde askıda kalan

mezarların bir kısmının kurtarıl-

ması amacıyla 2005 yılında kazı

çalışmaları gerçekleştirilmiştir

Çalışmalar sırasında, köy yolunun

güney kesitinde açıkta görülen du-

varın tonozlu mezar olabileceği dü-

şüncesiyle kazısına başlanmış ancak

yapılan çalışma sonrası kuzeydoğu

cephesi açığa çıkartılan duvarın bir

istinat duvarı olabileceği düşünü-

lerek bu kısımdaki çalışmalara son

verilmiştir. Söz konusu mezarın

tümüyle açığa çıkartılması ve kulla-

nım safhalarını belirlemek için 2017

yılında alanda tekrar çalışma yapıl-

mıştır. Tonozlu mezarın bulunduğu

yamaç alanda üç kademeli teraslar

halinde bir kazı çalışması yürütül-

müştür. Gerçekleştirilen arkeolojik

çalışmalar sonrasında, Kuzey Nekro-

polü’nde ortaya çıkartılan iki örgü

tekne mezar ile Geç Antik Çağ’da

oda içi doldurularak bir platform

oluşturulup atölyeye dönüştürülen

tonozlu mezarın tarihlendirilmesi-

ne ilişkin yeni verilere ulaşılmıştır.

Daha önce yapılan kaçak kazılar

sonucu, mezar mimarisinin yanı

sıra mezar buluntularının da büyük

oranda tahrip edildiği saptanmış-

tır. Ancak, L.17.KN.M2 örgü tek-

ne mezarında tespit edilen ve MÖ

1. yy'ın sonu–MS 1. yy'ın başlarına

ait bir kâse buluntusu, mezarların

tarihlendirilmesindeki en önemli

kriterdir. Tonozlu mezar ile örgü

tekne mezarların buluntu durum-

ları dikkate alındığında öncelikle

tonozlu mezarın yapıldığı, sonraki

aşamada ise örgü tekne mezarların

tonozlu mezarın güneydoğu ke-

narına eklendiği anlaşılmaktadır.

L.17.KN.M3 tonozlu mezarının ilk

kullanım evresi, L.17.KN.M2 me-

zarındaki kâse buluntusu dikkate

alındığında, Augustus Dönemi’nin

erken safhasına (MÖ 1. yy'ın 4. çey-

reği) tarihlendirilmelidir. Tonozlu

mezarın üst teraslarında, ana ka-

yanın hemen üstünde tespit edilen

kabartmalı bir kâseye ait kalıp par-

çasıyla, Geç Hellenistik Dönem’e

tarihlendirilen seramik buluntular

da bu düşünceyi destekler nitelikte

verilerdir. Laodikeia Kuzey Nekro-

polü’nde geçmiş yıllarda da tespit

edilen bu tipteki kalıp parçaları,

Nekropol’ün bir bölümünün, Geç

Hellenistik Dönem’den itibaren

seramik mahallesi olarak kullanıl-

dığını göstermektedir. Ana kayanın

hemen üstünde tespit edilen bu ka-

bartmalı kâseye ait buluntu, alanın

tonozlu mezar yapılmadan önceki

kullanımına işaret etmektedir. Bu

durumda mezarın Geç Hellenistik

Dönem’den sonra yapılmış olma-

sı gerekmektedir. Tonozlu mezarla

ilişkili bir diğer konu ise tonozlu

mezarın kullanım evrelerinin sap-

tanarak, hangi dönemde atölyeye

dönüştürüldüğü sorusudur. Laodi-

keia’nın nekropol alanlarında, geç-

miş yıllarda gerçekleştirilen mezar

kazıları ile antik kentte meydana

gelen depremler dikkate alındığın-

da bu dönüşümün Geç Antik Çağ’ın

başında olduğu sonucu çıkarılabilir.

Laodikeia’da, Geç Antik Çağ’ın

başından itibaren meydana gelen

en önemli depremler; Diocletianus

Dönemi depremi (MS 284-305),

MS 5. yy’ın başında ve MS 494 yı-

lında yaşanan depremler ile kentin

terkediliş tarihi olarak da bilinen

Focas Dönemi (MS 602-610) dep-

remidir. Bu depremlerle birlikte

2017 yılında Kuzey Nekropolü’nde

gerçekleştirilmiş olan kazılar sonu-

cu, mezarın duvar örgüsündeki de-

ğişik üsluplar dikkate alındığında,

tonozlu mezarın uğramış olduğu

değişimler hakkında yorumlar ya-

pılabilmektedir. Mezarın, Geç An-

tik Çağ ile ilişkili en erken verileri

Diocletianus Dönemi sonrasına ta-

rihlendirilen seramik buluntulardır.

Alanda tespit edilen en geç tarihli