Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı

Resim 6 Stadyum Caddesi ve Traian

Nymphaeumu’nun kazı sonrası durumu

bilinmediği Denizli-Aydın yöre-

si arkeolojisi için önemli katkılar

sağlayacaktır.

II) Stadyum Caddesi Çalışmaları

(Resim 1-2, 6-15)

Hippodamik plan sistemi içerisin-

de, kentin ana caddelerinden biri

olan ve kuzey-güney doğrultusunda

(cardo) uzanan Stadyum Caddesi’n-

2009 ve 2011 yıllarında, cad-

denin kuzey başlangıcında yer alan

Caracalla Nymphaeumu önünden

başlanarak güneye doğru 175 m’lik

bölümü portikleriyle beraber açı-

ğa çıkartılmıştır

. 2015 yılında ise

2011 yılında çalışmaların sonlandı-

rıldığı alandan başlayarak caddenin

güney sonuna kadar Traian Nymp-

haeumu ve Meydanı ile birlikte top-

lamda 154 m uzunluğundaki alanda

kazı çalışması yapılmıştır

. Böylece

toplamda 329 m uzunluğunda ki

Stadyum Caddesi’nin kazı çalış-

maları tamamlanmıştır. Stadyum

Caddesi; Stadyum, I. Su Dağıtım

Terminali, Güney Hamam Komp-

leksi, Bouleuterion ve Güney Ago-

ra’ya ulaşan önemli arterlerden biri

olup ayrıca antik kent içinde yeni ve

önemli gezi güzergâhı rotası üze-

rinde yer alır.

Stadyum Caddesi’nde antik kentin

diğer ana cadde düzenlemelerinde-

ki çift taraflı portik uygulamasına

karşın, caddenin güney yarısında

doğuya II. Su Dağıtım Terminaline

ayrılan yol hattından itibaren Trai-

an Nymphaeumu Meydanı’na kadar

olan bölümde doğu tarafta tek ba-

samaklı bir kaldırım düzenlenmesi,

batı tarafta ise Efes Portikosu’ndan

itibaren Traian Nymphaeumu’na

kadar 143,30 m boyunca kesintisiz

şekilde portik düzenlemesinin de-

vam ettiği anlaşılmıştır

. Stadyum

Caddesi’nin güney sonunda geç

dönem kullanımlarına bağlı ola-

rak yapılan düzenlemeler sonunda

Portiğin 92.50 m uzunluğundaki

bölümünde portik genişliği 4 m’ye

kadar daraltılmıştır. Caddenin gü-

ney yarısının batı bölümünde yer

alan portik sistemi bir ayak, beş

sütun şeklinde düzenlenmiş olup

güney sonda ise dört sütuna in-

miştir. Bu düzenlemede kuzeyden

güneye doğru üçayak arasında 5’er-

den 15 adet, Traian Nymphaeumu

arkasında ise 3 ayak arasında 4’er-

den 8 adet ve toplamda 6 ayak ve

23 adet monolit yivsiz sütun ortaya

çıkartılmıştır.

Şimşek 2013a, 125.

Şimşek 2011, 458-460, Res. 10-11; Şimşek 2013b, 106, Res. 1, 7; Şimşek 2013a, 125-130, Res. 40, 150-156.

Şimşek 2017a, 135-139, Res. 6-14; Şimşek 2017b, 11-12, Fig. 26, 28-29.

Şimşek 2016a, 10-16, Res. 25-37; Şimşek 2017a, 135-137, 139, Res. 10-11.

Resim 7 Suriye Caddesi ile Stadyum Caddesi, Efes Portikosu’nun kazı ve restorasyon

çalışmaları sonrası hava fotoğrafı

Alandaki restorasyon çalışmaları

Aydın Koruma Bölge Kurulu ta-

rafından onaylanan projesine uy-

gun olarak yürütülmüştür. Mimari

bloklar üzerinde restorasyon çalış-

malarının başlıca aşamaları; koru-

ma, onarma, sağlamlaştırma ve aya-

ğa kaldırma şeklinde yapılmıştır.

Yapılan onarım çalışmaları bloklar-

daki özgünlüğe dokunulmadan ger-

çekleştirilmiş, modern yöntemlerin

yanı sıra antik dönemdeki uygula-

malar da kullanılarak anastylosis

esas alınmıştır. Antik dönemde ta-

mirat görmüş olan bloklardaki uy-

gulamalar (dübeller ve kenetler ile

kurşun akıtma sistemi) aynen yine-

lenmiştir. Suriye Cadde’sinin Batı

Portiğinde yapılan restorasyon, sağ-

lamlaştırma ve düzenleme çalışma-

ları, kuzeyden güneye doğru belirli

bir sistem içinde yapılmıştır. Buna

göre; portiğin kuzey ucunda yer

alan dükkâna ait kapının neredeyse

tamamına yakını sağlam durumda

ele geçmiş olan söve ve lentosunda

anastylosis esaslı restorasyon ça-

lışması yapılmıştır. Stadyum Cad-

desi’nin Batı Portiğinde ortaya çı-

kartılan tüm dikey ve yatay taşıyıcı

malzeme, stylobat üzerinde yer alan

in-situ kaideler haricinde, MS 494