42 / 64
Helenistik Dönem’de ilk kez
Apollonia ismi ile kurulan kent
3
kısa süreli olarak Triumvir Marcus
Antonius’un M.Ö. 41’de Küçük
Asya’ya yaptığı ziyaret esnasında
Antoniopolis olarak adlandırıl-
mıştır. İmparator Augustus Dö-
nemi’nden itibaren ise kentin ismi
artık Tripolis’tir. Tripolis'in de
içinde bulunduğu Çürüksu Vadisi
M.Ö. 190 yılında Seleukoslar ile
Bergama Krallığı arasında yapılan
Magnesia Savaşı’na kadar, bağım-
sız kentlerden oluşur. Bu savaşı,
Roma desteğinde kazanan Berga-
ma Krallığı M.Ö. 188 yılında im-
zalanan Apameia barışıyla bölge
yönetimini ele almıştır. Bergama
Krallığı, III. Attalos'un M.Ö. 133
yılında ölümü ve vasiyeti üzeri-
ne, bölge Roma İmparatorluğu'na
bağlanmıştır. Roma İmparator-
luk Dönemi'nde bir dönem Sardis
Conventusu'na dâhil edilen kent
4
Flaviuslar Dönemi’nde Apameia
Conventus'u içerisinde yer alır
5
.
M.S. 3. yy. da Roma'da senatörlük
yapan Tripolisli Hermolaos kentin
gelişiminde önemli roller oynamış
olmalıdır
6
.
Kent en ihtişamlı çağını Roma
Dönemi'nde yaşamıştır. M.S. 1.
yy.da kent 9 m. genişliğinde ve
yaklaşık 450 m. uzunluğunda-
ki büyük bir cadde ve bu caddeyi
enine kesen ara sokoklardan oluş-
maktadır. Ana caddenin her iki
kenarında şu anki veriler dahi-
linde M.Ö. 1.yy. dan- M.S. 7. yy.
ortalarına kadar kullanım gören
konut ve dükkanlar yer almakta-
dır. Dükkanların M.S. 3. yy. ev-
resinde iç mekan duvarları Keklik,
Sülün, Güvercin, Papağan gibi çe-
şitli hayvan ve Nar, Kayısı, Kabak,
Gül gibi bitki dalları ve bunların
meyveleriyle süslenmiş renkli re-
simlere sahiptir (Res. 2).
Epigrafik kaynakların yaptığı
vurgu doğrultusunda ünlü evleri
ile dikkat çeken Tripolis’te 2013
kazı sezonunda ortaya çıkarılan
bir konut, antik döneme ait yazıt-
ları doğrular niteliktedir. Kentin
G. Doğusunda kuzey- güney ak-
sında uzanan bir başka caddenin
kenarında yer alan ev, birbirine
bitişik oda ve salonlardan oluş-
maktadır. Söz konusu mimari iki
katlı olup, zemin katın iki odası
günümüze kadar koruna gelmiş
renkli tesseralardan oluşan mozaik
tabana sahiptir (Res. 3). Bitkisel ve
geometrik öğelerin bezeme unsu-
3- Kentin kurucuları ile ilgili çeşitli görüşler için bkz. Moretti 1979, 295 vd.; Robert 1954, 241 n. 2.; Robert 1983, 498, 501;
Ramsay 1895, 10, 38; Ramsay 1960, 45; Jones 1971, 42; Thonemann 2003, 97- 106.
4- Habicht 1975, 83; Ramsay 1890, 120.
5- Habicht 1975, 64 vd.
6- Yazıt için bkz. Merkelbach- Stauber 1998, 257 no. 02-10-01; Pierre 1884, 379- 380.
(Res.2) Fresk üzerindeki hayvan ve bitki betimlemeleri.
(Res.4) Kemik eserlerden örnekler.
(Res.5) Kemerli agora
(Res.3) Mozaik zemin döşemesi.
40