22 / 44
Mustafa Fikret Karabudak Paşa Denizli'nin Çal Kazasında
Hüseyinler Mahallesi'nde doğmuştur. Babası Ahmet Çavuş,
annesi Fatma Hanım'dır. İlköğrenimini İstanbul'da “Şemsü'l-
Mekâtip” isimli okulda tamamlamıştır. Daha sonra Kuleli
Askerî Lisesi'ne girmiştir. Buradaki öğrenimini tamamladıktan
sonra 1911 yılında Harp Okulu'na kaydolmuştur. 1914
yılında Topçu Mülâzım-ı sani (teğmen) rütbesiyle buradan
mezun olmuştur. Emeklilik Sicil Beyannamesinde belirtildiğine
göre sicil no: 330-b-69'dur. Teğmen Mustafa Fikret 1914'te
Çanakkale Bolayır'da bulunan Ağır Topçu Alayı'na tayin
olundu. 1 Mart 1917 yılında üsteğmenliğe terfi etti.
Savaşlardaki başarısından dolayı “Harp Madalyası”,
“Gümüş Liyakat” ve “Alman Demir Salip” madalyaları ile taltif
edildi. Cafer Tayyar Bey ile birlikte Bulgaristan'dan 13 Aralık
(1)
1920'de İstanbul'a gelmiştir. İstanbul'da fazla kalmamıştır.
Hazırlıklarını tamamlar tamamlamaz Anadolu harekâtına
katılmak üzere İstanbul'dan ayrılmıştır. İnebolu üzerinden
Ankara'ya ulaşmıştır. 1 Mart 1921'de yüzbaşılığa terfi ettirildi.
23.Tümen'de 1. Tabur Komutanlığı'na tayin edildi. Sakarya
Muharebeleri sırasında 57. Topçu Alayı 3. Tabur
Komutanlığı'na tayin olundu. Bu görevdeki başarılarından
dolayı takdirname verildi. Daha sonra Afyon ve Dumlupınar
Muharebelerinde 25. Topçu Alayı 3. Batarya komutanı iken
gösterdiği başarılarından dolayı yine takdirname ile
mükâfatlandırıldı. Ayrıca İstiklâl Madalyası ile de
ödüllendirildi. 31 Ağustos 1922'de binbaşılığa yükseltildi. 12
Ağustos 1923'te Yahşihan (şimdi Kırıkkale'nin ilçesi) Topçu
Mühimmat Depo Müdürlüğüne, 5 Nisan 1924'te Harbiye
Nezareti Topçu Şubesi'ne, 28 Eylül 1929'da Erzurum Silah
Fabrikası Müdürlüğüne tayin olundu. Erzurum Silah Fabrikası
Müdürü iken fabrikada bazı tadilat ve tamirat işleri
yaptırmıştır. Askerî Fabrikalar Umum Müdürü Osman Zati
Bey'in emirleri ile kışlanın tavlalar kısmında eski duvarları
mevcut olan kısımların üzerine çatı yapılmak suretiyle eski
tamirhane buraya nakledilmiştir. 1929 yılı içerisinde hususi
fasıldan 20.000 ve inşaat faslından 5.000 lira olmak üzere
toplam 25.000 lira müdürün emrine tahsis edilmiştir. Binbaşı
Mustafa Fikret bu para ile çarkhane ve tesviyehane binası ile
makine dairesinin çatı ve pencerelerini yaptırmıştır. Yine bu
paradan bir ambarın çatısının bir kısmını yaptırmıştır. Ayrıca
1929 ve 1930 yılları içerisinde merkezden inşaat faslından
gönderilen 10.000 lira ile demirhane ve marangozhanenin
çatılarını da yaptırmıştır. Erzurum'da bir gazino ve kulüp
kurmuştur. Ancak kulüp tescil edilmediğinden faaliyete
geçememiştir. Daha sonra izinli olarak Ankara'ya gittiği bir
zamanda Umum Müdürlüğünün emri ile 22 Şubat 1931'de
Ankara Millî Müdafaa Vekâleti Fen İşletme Heyeti Topçu
Şubesi Müdürlüğüne atandı. Dolayısıyla Erzurum'a bir daha
dönmemiştir. 30 Ağustos 1932'de yarbaylığa terfi etti. 1
Eylül 1933'te Ankara Silah Fabrikası Müdürlüğüne getirildi.
30 Ağustos 1937'de Albaylığa (sanayi-i harbiye) terfi etti. 21
Şubat 1940'ta Çanakkale Silah Tamirhane Müdürlüğüne,
24 Haziran 1942'de de Kırıkkale'ye tayin edildi. 30 Ağustos
1943'te tuğgeneralliğe yükseldi. 1 Ocak 1946 ile 2 Eylül
1946 tarihleri arasında Kırıkkale Grup Müdürlüğü yaptı. 30
Ağustos 1946'da tümgeneralliğe yükseldi. 2 Eylül 1946'da
Askerî Fabrikalar Genel Müdürlüğüne tayin olundu. Bu
görevini 24 Temmuz 1948'de Millî Savunma Bakanlığı
Endüstri Dairesi Başkanlığına tayin olununcaya kadar
sürdürdü. Daha sonra Endüstri Daire Başkanlığından
(2)
(3)
(4)
alınarak 26 Ekim 1949'da Genelkurmay Fen ve Sanat Daire
Başkanlığına getirildi.
Meslek hayatında birtakım yurt dışı görevlere katıldı. Bu
meyanda 1927'de İsviçre'ye, 1938'de Almanya'ya, 1948'de
de Amerika'ya gitti. Kırıkkale'de bulunduğu sırada şehre
büyük hizmetler yaptı. Gelişmekte olan bu şehre halkın
istifade edeceği fidanlıklar, parklar yaptırdı. Ayrıca halen
bugün kendi adıyla anılan bir futbol sahası inşa ettirdi.
Fikret Karabudak Paşa meslek hayatının ilk zamanlarında
genç bir subay olarak cepheden cepheye koşmuş bir askerdir.
İstiklâl Harbi'nin kazanılmasından sonra da bu sefer teknik bir
eleman olarak yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin savunma
sanayinin gelişmesi için çalışmalarına devam etmiştir.
Erzurum, Çanakkale, Kırıkkale ve Ankara'da mevcut silah
sanayinin çeşitli birimlerinde memlekete hizmetine devam
etmiştir. Askerî fabrikalarda çalıştığı süre içerisinde
maiyetindekiler tarafından daima sevilmiş ve takdirle
anılmıştır. Bu sevgi ve saygıyı EthemDeligönül “Tüm kalplerde
unutulmayan yağız yapısı, babacan davranışları ve samimi
yönleriyle Fikret Karabudak Paşa” diye ifade etmektedir.
Ethem Bey bir başka yazısında da bu hususa değinerek onun
hakkındaki düşüncelerini şöyle açıklamaktadır: “Büyük
zaferle sonuçlanan Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasında katkısı
engin olan askerî fabrikaların tüm insanları onu daima
sevmiş, saymış ve gönülden alkışlamıştı. Ankara Askerî Silah
Fabrikası Müdürü, Kırıkkale Bölge Müdürü ve nihayet Askerî
Fabrikalar Umum Müdürü olarak bulunduğu esnada.”
Fikret Paşa'nın avcılığa meraklı olduğunu, av partileri
düzenlediğini bazı hatıralardan anlıyoruz. Bu tarz etkinlikler
sırasında personeliyle arkadaş gibi olduğu, samimi bir hava
içerisinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Paşa ile yakın çalışma
fırsatı bulan Ethem Deligönül bu av partilerinden birini şöyle
anlatmaktadır: “..daha bir gün öncesi bütün hazırlıklar
tamamlanmış, yanında bir de yamağı, aşçıbaşı başta, kazanı
tavası tenceresi, çatalı, kaşığı kepçesiyle tam teçhizat
kalabalık bir av ekibi gecenin karanlıklarında Askerî
Fabrikalar Umum Müdürü Fikret Karabudak Paşa'nın
öncülüğünde, her havadan şarkısı gazeliyle koyu bir sohbet
ve şakalarla av partilerinden birini yapmak üzere yolculuk
başlamıştı. ..Nallıhan istikametinde durup dinlenmeden yol
alıyor, yollar uzayıp gidiyordu. ”
Millî Mücadele sırasındaki bazı hizmetlerinden dolayı bir
kısım subaylar takdirname ile taltif edilmişlerdir. Yüzbaşı
Mustafa Fikret de bu listede adı olanlardandır.
Başkomutanlığın bu hususta TBMM'ye yazdığı teklif şöyledir:
“T.B.M.Meclisi Riyâset-i celilesine. Afyonkarahisar,
Dumlupınar muharebatında ve düşmanın takibatı
esnasında bilfiil ateş altında hidematı fedakâraneleri
mesbuk olan merbut cetvellerde esamisi muharrer
ümera ve zabitanın Büyük Millet Meclisi takdirnamesiyle
taltifleri arz olunur. BaşkumandanMustafa Kemâl.”
Fikret Karabudak Genelkurmay Fen ve Sanat Dairesi
Başkanı iken emeklilik talebinde bulundu. Paşa'nın bu talebi
Millî Savunma Bakanlığı tarafından 7 Mart 1950 tarih ve
142.762 sayılı yazı ile başbakanlığa iletilmiştir.
Fikret
Paşa'nın bu talebi Cumhurbaşkanlığı tarafından da uygun
bulunmuştur. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Başbakan
Şemsettin Günaltay ve Millî Savunma Bakanı'nın imzaladığı 8
Mart 1950 tarih ve 142.762 sayılı üçlü kararnamede
“Genelkurmay Fen ve Sanat Dairesi Başkanı Tümgeneral
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
20