Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı

tarafını çevirerek kuzeyde ova ortasında yer alan Lykos

Gölü’ne katılır. Kapros Nehri ise daha batıda Babadağ

uzantısının yer aldığı vadilerden toplanarak, Sarayköy İl-

çesi yakınlarında Büyük Menderes Nehri’ne katılır. Bu

nehir aynı zamanda Laodikeia’nın batıdaki yönetim sı-

nırını oluşturur. Doğu yönde ise kentin sınırı Kolossai’ye

kadar uzanır. Lykos Vadisi iklim olarak Akdeniz ile kara-

sal iklimin geçiş noktasındadır. Bu nedenle ovada pamuk,

buğday, mısır, kiraz, üzüm gibi tarım ürünleri yetiştiril-

mektedir. Ayrıca Lykos Vadisi depremsel yönden, Af-

yon’dan başlayan ve Aydın’a kadar uzanan fay hattı üze-

rinde olup buna bağlı olarak çok zengin traverten ocakları

ve termal su kaynaklarına sahiptir.

Lykos Vadisi’nin bulunduğu Menderes rotası antik dün-

yanın en önemli geçiş ve ticaret güzergâhıdır. Lykos

Vadisi bu önemli rotanın bağlantı merkezinde bulunur.

Ova ortasında yer alan Laodikeia batı, doğu ve güneyle

bağlantıları sağlayan ana yolların kavşak noktasında ku-

rulmuştur. Laodikeia; iç kesimlerde Apameia’ya (Dinar),

güneyde Kibyra (Gölhisar) üzerinden Perge ve Side’ye,

batıda Efes ve Milet’e, kuzeybatıda ise Sardes’e (Salihli)

kadar uzanan ana yolların kavşak noktasındadır.

Lykos Vadisi’nin bu elverişli konumu çok erken dönemden

itibaren yerleşmelere ve uygarlıkların gelişmesine olanak

sağlamıştır. Bunlardan en erkeni, Çökelez Dağı’nın gü-

neydoğu eteklerinde bir traverten ocağında tesadüfen

bulunan Homo Eractus’a (Denizli-Kocabaş Adamı) ait

kafatası olup M.Ö. 500 bin yıl öncesine tarihlendirilmiş-

tir. Bu da bu coğrafyanın şimdilik 500 bin yıldan günü-

müze kesintisiz yerleşimlere sahne olduğunu göstermesi

bakımından önemlidir. Bu yönüyle bakıldığında Çürük-

su (Lykos) Vadisi eşsiz tarihi kalıntılarla dolu olan açık

hava müzesi gibidir. Bunun arkasından Lykos Vadisi’nde

en erken arkeolojik verilere kazı çalışmaları sonunda ula-

şılmıştır. Laodikeia’da Batı Prehistorik Nekropolü’nde

İlk Kalkolitik Dönem’e (M.Ö. 5500) tarihlendirilen düz

ve kırmızı aşı boyasıyla yapılan geometrik süslemeli ça-

nak çömlekler ortaya çıkartılmıştır (Res. 7). Prehistorik

Nekropol alanında tespit edilen pithos mezarlar, bölgede

İlk Tunç Dönemi gömü geleneklerinin bilinmesi yönüyle

önemli bilgilere ulaşılmasını sağlamıştır

(Res. 5-6, 8).

Kısa Tarihçe

Denizli İlinin 6 km. kuzeyinde, Eskihisar, Goncalı,

Bozburun ve Korucuk mahalleleri sınırları içinde yer alan

Laodikeia’da 2003 yılından itibaren sürdürülen bilimsel

kazı ve restorasyon çalışmaları, kent hakkında bilinme-

yen bir çok verinin ortaya çıkartılarak, aydınlatılmasını

ve yorumlanmasını sağlamıştır (Res. 2-3). Her şeyden