4 / 44
1171-1261 yılları arasında yaşamış
olan, çocukluğu ve öğrenim hayatı Azer-
baycan’da geçmiş bulunan ünlü Türk bilgi-
ni, filozofu Ahî Evran’ın asıl adı, Nasırettin
Mahmut’tur. Ahî Evran ismiyle Anadolu’da
meslek kardeşliğini, birliğini ve anlayışını
geliştirmiş, böylece başta debbağlık (deri-
cilik) olmak üzere, esnaf kuruluşlarının ve
bütün meslek gruplarının piri, yani önderi,
lideri kabul edilmiştir. Bu özelliği çerçeve-
sinde o, Anadolu’nun Türkleşmesinde oyna-
dığı büyük rol ve bu yolda verdiği hizmetleri
ile de şükranla anılmak durumundadır.
1204’de Anadolu’ya gelerek Kayseri'ye
yerleşen Ahî Evran, burada ilk esnaf lon-
cası, yani birliği olan Ahî Teşkilâtı’nı kurdu.
Bu konuda Selçuklu hükümdarı Sultan I.
Gıyasettin Keyhüsrev de kendisine büyük
destek verdi.
Selçuklu Sultanı II. İzzettin Keykavus'a
sunduğu bilinen “Letaif-i Hikmet” adlı eseri;
sultanların ve devleti idare edenlerin nasıl
olmaları, ne şekilde hareket etmeleri ge-
rektiği konusunda kendilerine yol gösterici,
aynı zamanda uyarıcı ve öğüt verici niteliği
ile “Siyasetnâme” özelliği taşıyan ilgi çekici
bir kitaptır.
Burada; devleti ve milleti yönetenler ta-
rafından halkın ihtiyaçlarının iyi bilinmesi
ve bunların sürekli takip edilerek yerine
getirilmesi, insanlara iş ve aş sağlanması,
her türlü ürünün bol, kaliteli ve ucuz ola-
rak halka ulaştırılması yolunda çalışmalar
gerçekleştirilmesi için üreticiye, esnafa
destek verilmesi, bütün sanat kollarının ya-
şatılmasına özen gösterilmesi, gençlerin
birer meslek sahibi olmaları için çalışmalar
yapılması, evleneceklerle, iş kuracaklara ve
başlarını sokacak bir eve sahip olmak iste-
yenlere de yardımcı olunması gerektiği gibi
önemli hususlar dile getirilmektedir.
Ahî Evran, 1227’de Konya’da Ahî Teşki-
latı’nı kurdu. Bu işte kendisine büyük yar-
dımlarda bulunan Sultan I. Alâaddin Keyku-
bat’ın, II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından
düzenlenen bir suikast sonucu öldürülmesi
üzerine, birçok ahi ile birlikte o da hapse-
dildi.
II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in ölümünden
sonra, 1245 yılında serbest kalan Ahî Ev-
ran, bu defa Denizli'ye geldi ve burada bir
yıl kadar kaldı. O süre içinde, ahi teşkila-
tında çok değerli hizmetler gerçekleştirdi.
Girişimci ruhu, yol gösterici tavrı ile hiz-
met ve gönül verdiği Denizli esnafına bü-
yük katkılar sağladı. Bunun yanısıra eğitici
Denizli'ye hizmet ve gönül verenler
AHÎ EVRAN
Günümüzden 770 yıl önce 74 yaşında (1245 yılında) Ahî Evran,
Konya’dan Denizli'ye geldi ve burada bir yıl kadar kaldı. O süre içinde, girişimci ruhu, yol gösterici tavrı ile
hizmet ve gönül verdiği Denizli esnafına büyük katkılar sağladı. Bunun yanısıra eğitici konuşmaları, verdiği dersleri,
olgunlaştırıcı öğütleri ile de Denizli halkına büyük bir rehber, yol açıcı örnek bir insan oldu.
Prof. Dr. Önder GÖÇGÜN
2