9 / 64
Erken Tunç Çağı Kültürü’nün
kendi içinde de alt evreleri olan üç
temel safhası da (Erken Tunç Çağı
1-3) Yukarı Menderes Havzası’nda
tespit edilmiştir. Yalnızca Yukarı
Menderes Havzası’nda değil, Batı
Anadolu’nun genelinde Erken
Tunç Çağ ile ilişkili nispeten daha
çok sayıda yerleşimin araştırılmış
olması, özellikle keramik verile-
ri gözetilerek bazı alt kültür böl-
gelerinin belirlenmesini olanaklı
kılmıştır. Bu bağlamda Yukarı
Menderes Havzası’nın yer aldığı
Güneybatı Anadolu’da “Beyce-
sultan Erken Tunç Çağ Kültürü”
olarak adlandırılan kültür bölgesi
içinde değerlendirilmektedir.
Genel olarak, Yukarı Menderes
Havzası’nda Geç Kalkolitik Ça-
ğı’ndan sonraki süreçte yerleşim-
lerin bazılarının, bünyesindeki
nüfuslarının iki ila üç katı büyü-
me kat ettiği ve bu nüfus artışının,
özellikle Erken Tunç Çağı 2 sü-
resince yalnızca yerleşim özelinde
değil, havzanın genelinde yaşan-
dığı söylenebilir. Havzanın dağ-
lık ve platoluk kesiminde, Erken
Tunç Çağ 1 sürecinde Göceler,
Sülümenler, Çingenören, Oruç-
gazi ve Gürpınar Höyük’ün yanı
sıra Şifalısu Höyük, Özdemirciler
ve Söğütlüçeşme-Hasan Höyük’te
iskân devam ederken bu yerleşim-
lere Şifalısu Höyük’e çok yakın bir
mesafede yer alan Sarıkaya yerleşi-
mi eklenmiştir. Erken Tunç Çağ 1
sürecine ilişkin arkeolojik kanıtlar,
ayrıca İlimanlı, Belence Höyük’ün
yanı sıra Çal’da Asar Höyük, Hö-
yük Yerleşimi, Toptepe Höyük ve
Selcen Örenarası yerleşimlerin-
de tespit edilmiştir. Erken Tunç
Çağ 1 yerleşimlerinden tespit
edilen keramiklere baktığımızda,
el yapımı, kahverengi, kızıl-kah-
ve veya siyah renk hamura sahip,
taşçık katkılı, genellikle astarlı ve
açkılı örnekler görülür. Bulunan
keramikleri kendi içerisinde ele
aldığımızda büyük bölümü açkılı
olan Erken Tunç Çağ 1 örnekle-
rinde en yaygın siyah, kahverengi
ve kırmızı yüzey renkleri görülür.
Basit ağız kenarlı küresel gövdeli
çanaklar, düzleştirilmiş ağız ke-
narlı tabaklar ve çeşitli kaplara ait
üç ayak parçaları sık karşılaşılan
formlar arasındadır.
Erken Tunç Çağ 2, Yukarı Men-
deres Havası’nın dağlık ve pla-
to kesiminde Erken Tunç Çağ 1
yerleşimlerinin tamamında iskân
devam etmiş ve bu yerleşimlere
Çivril’in plato kesiminde De-
rehöyük, Bria Kalesi, Kuyuyolu
Höyük, Karakuyu Höyük Tokça
Höyük, Bayat, yerleşimleri, Çiv-
ril’in dağlık kesimindeki İmral-
lı’da Asmakuyu, Kocain ve Top-
rakkale yerleşimleri, Çal’ın dağlık
ve plato kesiminde ise, Çallıca,
Sazak Asartepe, Ortaköy Asar,
Köprübaşı, Çağılarası, Ambarlar,
Yassıgeçit, Kocatepe yerleşimleri
eklenmiştir (Res. 3). Baklan Ova-
sı’nda ise, Kumtepe ve Beşparmak
Dağları üzerinde yer alan Asarte-
(Res. 3) Kocatepe Yerleşimi Kuzeyden.
7