Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı

Resim 12 Hierapolis territoryum haritası, Roma ve

Bizans Dönemi su kemerleri güzergâhı

Resim 11 Martyrion’a çıkan merdiven; önde kanallar ve Castellum aquae

yapısı tuğla örgülüdür ve duvarları

sarnıçlarda olduğu gibi sıva kaplıdır

(Resim 13). Sunağın dört sütunu

dörtgen mermer levhanın üstünde

yer alıyordu, levhanın dört kenarı

da yaklaşık 20 cm yükseltilmiştir,

tuğla ve hidrolik kireçle yapılmıştır,

Șimșek 2015, 33-42, Resim 44, 46, 48.

Șimșek 2015, 41, Resim 46.

Bu yazıtların ilk okuması Francesco Guizzi tarafından yapıldı; şu anda ise Alister Filippini tarafından çalışılmaktadır: Șimșek 2015, 37, Resim 49-50.

Kazıma işlemine rağmen heroon ve teknois kelimeleri okunabilmektedir, ikinci kelime Hierapolis mezar yazıtlarında yaygın olan bir formüldür ve mezarın sahibinin çocukları için

kullanılmıştır: Guizzi – Nocita 2016, 22-24.

içine su konulan tekne şeklindedir.

Buradaki işlevi anlayabilmemiz için

Laodikeia Katedrali’nin içindeki

papazlara ait alanda yapılan kazı

çalışmalarında gün ışığına çıkar-

tılan benzer bir yapı yardımımıza

koşmuştur: ayin masasının destek-

leri bir tür alçak kenarlı tekne üs-

tünde yer almaktadır (Resim 14)

İçinde ortadaki kısımda su temini

için pişmiş toprak bir boru yer alır-

ken diğer bir boru suyu boşaltmak

için yerleştirilmişti, Hierapolis’te

ise farklı olarak teknenin uzun ke-

narına yerleştirilmiş terra cotta bir

fistula, sunağın mermer levhasının

altında bulunan oda-sarnıça bo-

şaltıyordu

. Laodikeia kilisesinde

papazlara ait alanın içindeki suna-

ğın mermer levhasının üzerinde bir

ithaf yazıtı bulunmaktadır; Aziz

Philippus Kilisesi’nde farklı ola-

rak piskopos Theodosius hatırlan-

maktadır ve yazıtta Paula isimli bir

kadının ismi manme (büyükanne)

kelimesiyle birlikte yer almaktadır.

Aynı yerde yarım küre şeklinde

mermer bir tekne daha bulunmuş-

tur, üst kenarında parçalar halinde-

ki yazıtta bir kişi ve ailesi tarafın-

dan ithaf yer almaktadır

. Tüm bu

ögeler suyun kullanıldığı yapının

en kutsal alanında gerçekleştirilen

törenlere işaret etmektedir. Bu yeni

veriler ışığında papazlara ait bö-

lümdeki su tesisatı gerçekleştirilen

kutsal törenlerle bağlantılıdır, Hie-

rapolis’tekinde kullanılan su, pişmiş

toprak bir boru aracılığıyla sarnıç-

ta toplanıyordu; Laodikeia’da ise

su boru aracılığıyla yapının dışına

taşınıyordu.

Bu gözlemler temelinde Hierapo-

lis Kilisesi’nde sunağın altındaki

mekânda Aziz Philippus’un kutsal

emanetlerinin saklandığı olasılı-

ğını dışlayabiliriz. Roma Dönemi

mezarı (C127) yapıya giren kişinin

solunda yer almaktadır ve komplek-

sin merkezini temsil etmektedir; bu

mekanda yapı kullanıldığı sürece

azizin kemikleri korunmuştur. Bu-

rada hacılar anısını kutsamak için

duruyorlardı, günümüze sadece ka-

pının etrafındaki delikleri kalmış

olan değerli metallerle kaplı meza-

rın cephesine yaklaşıyorlardı. Oriji-

nal yeri giriş arşitravının üstü olan

Erken İmparatorluk Dönemi’ne

tarihlenen yunanca bir yazıt, hava-

rinin mezarı olarak kullanılmadan

önceki mezarın sahibi olan aileye

aittir

29.

Daha sonra yazıt kazınmış

ve sadece çerçevesi inananların tapı-

nımı için açık bırakılmıştır: yüzeyi

düzdür ve sayısız kişinin elini sür-

mesi sonucunda aşınmıştır ve çok

ince çizgilerle haç çizilmiştir. Diğer

şehit kiliselerinde olduğu gibi tapı-

nım gören mezar ana girişin solunda

yer almaktadır; Roma San Lorenzo