Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı

Ungaro 2016, 775-797.

Katalog Hierapolis’te 2012-2015 yılları arasındaki araştırmalara ayrılmış hazırlanmakta olan bir sonraki kitapta yayınlanacaktır.

Proto Bizans Dönemi’ne ait opus sectile bezemeli kısımlar, 104. insuladaki evin döşemelerindekilerle (Cottica 2004, 89-106, Lev. XXXVIII-XL) ve Laodikeia Katedrali’ndekilerle

karşılaştırılabilir (Șimșek 2015, 79-82, Resim125-130).

Mermerlerin incelenmesi Marmora Phrygiae projesi çerçevesinde yürütülmektedir, territoryumdaki taş ocakları ve arkeometrik özellikler dikkate alınarak, Roma Bizans Dönemi

kentindeki yapılaşma faaliyetlerinde kullanılan mermer ve travertenlerin elde edilme sistemi belirlenmektedir: Scardozzi 2017, 165-206; opus sectile döşemeler için Bkz. Caggia

2016c, 473-488 ve Caggia 2018, 309-321

Neri – Caggia 2016, 288, Resim 4.

Resim 15 İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenen ve Proto Bizans Dönemi’nde yeniden işlenen sütunlu lahit

yapılan kazılarda yıkıntı tabaka-

ları içinde başka devşirme mermer

mimari parçalar da ele geçti, duvar

yapılarında kullanılmış olmalıdır-

lar, Rosangela Ungaro tarafından

sistemli kataloglama çalışması ve

incelemesi yapıldı

. Sven Ahrens

tarafından doğu nekropolisine ait

Roma Dönemi lahit parçaları ve

ekklesiastik yapıdaki kullanımı tes-

pit edilerek kataloglandı; bunlardan

küçük sütunlu tipteki bir tanesinin,

yivli gövde parçaları ve başlıkla-

rı gibi bazı orijinal ögeleri korun-

muştur bununla birlikte olağanüstü

işçilikli Bizans bezeme motifleriyle

yeniden işlenerek soleanın çevrelen-

mesinde levha olarak kullanılmıştır

(Resim 15)

Geniş bir araştırma konusu, tüm

yapıyı süsleyen mozaik ve opus sec-

tile döşemelerdir; Piera Caggia tüm

bu yıllarda restorasyon ve sağlam-

laştırma çalışmalarının karmaşık

evrelerini takip etti ve sistematik

incelemesini yaptı. Böylece döşeme

parçalarının yapım teknikleri ve

kronolojisiyle ilgili veriler toplan-

dı, Proto Bizans Dönemi bezemeli

parçalar ayırt edildi, VIII ve IX.

yüzyıllar arasındaki rekonstrüksi-

yon sırasında yapılanlar tespit edildi;

narteks

ve güney şapelde olduğu

gibi bazı yerlerde VI. yy şemaları

yeniden kullanılmış, yer döşemeleri

Orta Bizans Dönemi’nin tipik mo-

dellerine göre ex novo olarak yapıl-

mıştır (Resim 16)

Elisabetta Neri, özellikle mezarın

yanındaki şapelde parçalar halinde

bulunan duvar mozaik bezemelerini

inceledi: ancak çok küçük parçalar

söz konusudur, yine de bu mekânın

bezeme tasarımını saptamak müm-

kün oldu, mekân tapınım gören me-

zara yakınlığı nedeniyle hacıların

beklediği ve dua ettiği bir mekândır.

Küçük mekânın içi son derece ince

işçilikli mozaiklerle kaplıdır, aziz

figürlerini taşıyan mozaik panolar

mermer levhalarla kaplı alanlarla

almaşık olarak yerleştirilmiştir

Bulunan mozaik parçaların yayılı-

mı dikkate alındığında apsisin de

mozaik bezemeli olduğu düşüncesi

ortaya çıkmaktadır. Cam tesseralara

uygulanan arkeometrik analizler üç

ayrı üretim tekniğinin belirlenme-

sini sağladı: en eskisi (Proto Bizans

Dönemi) natrondur hammaddesi

Filistin kökenlidir, ikincisi cam ile

natron arasındadır ve küllüdür, son

olarak üçüncüsü sodyum küllüdür

ve tarihlemesi VIII. yy’dan itiba-

rendir. Bu temele dayanarak, Orta

Bizans Dönemi’nde yeniden yapı-

lan opus sectile döşemelerde olduğu

gibi duvar mozaiklerinde de yapının

daha eski dönemine ait tesseraların

da kullanıldığı varsayılabilir. Sikke

altını ile altın yapraklar arasındaki

bağlantı iki üretim dönemine işa-

ret etmektedir: bir tanesi Proto Bi-

zans Dönemi ve diğeri 610 ila 811