Cafer Sadık Abalıoğlu Eğitim ve Kültür Vakfı

Yasin 2015, 40-41: “Not planned by the patrons or builders of a site, but incorporated into architectural fabrics, the inscribed names, prayers and acclamations speak very directly

to the physical action of writing as a popular devotional response to particular places. Second, the graffiti attracted other graffiti”.

Yasin 2015, 40.

Duman 2018, 353, 357-358, Fig. 15, Fig. 17,33-34; Duman– Baysal 2017, 539-562.

Acta Philippi (ve cod. Xenophont. 32), 15, 4:

καὶ ταῦτα εἰπὼν ἔπηξεν τὴν βακτηρίαν αὐτοῦ ἐν τῇ αὐλῇ τοῦ Στάχυος εὐξάμενος οὕτως• «κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἡ βακτηρία ἡ ἀληθινή, ἡ ὁδὸς ἡ ζωοποιός, ἐν τῷ ὀνόματί σου

βλαστησάτω ἡ ῥάβδος αὕτη ὡσεὶ ῥάβδος Ἀαρὼν καὶ γενηθήτω φυτὸν μέγα καὶ δένδρον, καὶ ἔστω εἰς σημεῖον καὶ ἴαμα τῶν ἀσθενούντων εἰς πάσας τὰς γενεάς.» ἐβλάστησεν δὲ παραχρῆμα καὶ ἐγένετο φυτὸν δάφνης, ὥστε θαυμάζειν

τὸν Στάχυν καὶ πάντας ἐπὶ τῷ παραδόξῳ σημείῳ.

5: ἐποιεῖτο δὲ καὶ τῶν πτωχῶν τὴν πρόνοιαν, πλήσας τρεῖς πίθους σίτου καὶ οἴνου καὶ ἐλαίου• καὶ ἐδίδου τῷ πλήθει μενόντων ἀνεκλείπτων οὐδενὸς εἰς αὐτοὺς ἐπιβάλλοντος, καὶ ἐχορήγει τοῖς πένησιν ἕως ἡμέρας ἀναλύσεως τοῦ

Στάχυος

“4. Ayant dit ces mots, il planta son bâton dans la cour de Stachys en prononçant cette prière: “Seigneur Jésus-Christ, toi qui es le bâton véritable, le chemin qui vivifie,

qu’en ton nom cette verge bourgeonne comme la verge d’Aaron. Qu’elle devienne une grande plante et un arbre qui serve de signe et de remède aux malades de toutes les

générations.” Aussitȏt, le bâton bourgeonna et devint une plante de laurier, de sorte que Stachys et toute l’assistance furent émerveillés de ce signe étonnant.

5. Il se mit aussi à pratiquer l’assistance des pauvres. Ayant rempli trois jarres de blé, de vin et d’huile, il distribuait à la foule de ces denrées qui restaient inépuisables, bien que

personne n’y ajoutât rien. Et il continua à en donner aux pauvres jusqu’au jour du départ de Stachys.” (Fransızca çev. F. Bovon, B. Bouvier, F. Amsler).

Resim 39 Tripolis, damganın çizimi

Resim 38 Tripolis, Aziz Philippus’lu damga

Resim 37 Maiandros üstündeki Tripolis, damgalı

unguentarium

Resim 40 Bathonea, Heyetin deposundaki olağanüstü unguentariumlar (Aydingün 2017)

farklılıklarını ve bunların kültürel

antropoloji açısından da önemini

ortaya koyduğunu belirtmektedir

Kiliseler ve kutsal alanlardaki graf-

fiti yazıtlar iki temel özelliği taşı-

maktadırlar, bir tanesi yazan kişiye

odaklanan bir adanmışlık gösterge-

sidir, diğeri ise sit alanıyla etkileşi-

me giren diğer ziyaretçilerle iletişim

aracı olmakta ve zaman içinde kut-

sal manzaraları değiştirmektedir

Unguentariumlar ve tıbbi

uygulamalar

Bahadır Duman yönetiminde Tri-

polis’te yürütülen 2015 yılı çalış-

malarında olağanüstü buluntular

ortaya çıkartıldı, Aziz Philippus

Kutsal Alanı’nın içinde gerçekleşti-

rilen uygulamaların ve Lykos neh-

ri vadisi ile Maiandros arasındaki

bölgede hangi üretimlere bağlı ob-

jelerin dolaştığının anlaşılmasını

sağladı. Bu önemli Asya kentinin

Agora’sında gün ışığına çıkartılan

Proto Bizans Dönemi atıkları için-

de, iğ biçimli V ila VII. yy başları-

na tarihlenen ve bu bölgede ve tüm

Ege dünyasında yaygın olan iki un-

guentarium bulundu (Resim 37)

Gövdenin alt kısmına pişirilmeden

önce vurulan yuvarlak damga şim-

diye kadar bu tür objelerde hiç kar-

şımıza çıkmamıştı. 2 cm çapındaki

damga sağ tarafında yazıt olan bir

figürden oluşmaktadır, hiç kuşku-

ya yer bırakmayacak şekilde Aziz

Philippus’tur; Havari sola doğru

yönlenmiştir ve belki bir haçı taşı-

yan bir asa ile ağacın altındaki üç

adet küpe dokunmaktadır (Resim

38-39). Bu sahne Hierapolis’e ya-

kın bir yerde V. yy civarında yazılan

Acta Philippi’deki bir metinle bağ-

lanmaktadır: bu metinde anlatılan

Philippus’un asasının mucizevi bir

şekilde defne ağacına dönüşmesidir,

kentte Hellenistik-Roma Dönemle-

ri’nde özellikle kehanet bağlamında

gelişen Apollon kültüne gönderme

yapılmaktadır. Ağacın yakınında

boş olan üç adet küple ilgili muci-

ze gerçekleşir ve şarap, zeytinyağ ve

tahıl dolar, Havari küplerin içleri

hiç boşalmadan kentteki fakirlere

dağıtır

. İki unguentarium üzerin-

de yer alan bu küçük damga, bölge-

deki dini geleneğe ve Aziz Philip-

pus figürüne bağlı hikayelere işaret

etmektedir; ayrıca şaraba yapılan