hamat Kanunu’nun
11
“Bir mahalde
Baro kurulabilmesi için” asgari yedi
avukat sayısını ihtiva eden 1926 ta-
rihli değişiklik gereğince, Denizli’de
ruhsatlı avukat sayısı sekiz olduğu
için 1927 yılında Baro kurulması zo-
runlu hale geliyor. Bu avukatlardan
üçü ilçelerde çalışıyor ve beş kişi-
lik Baro yönetimi merkezde çalışan
avukatlar tarafından oluşturuluyor.
Hulusi Oral Denizli merkezinde ça-
lışan avukatlar içinde olduğundan,
kurucu yönetim kurulu üyesi olarak
Baroda yer alıyor.
Muhamat Kanunu yetersiz bir dü-
zenlemedir. 17 maddeden ibarettir
ve çok genel bir mesleki örgütlen-
me şeması çizer. Yine de baroların
oluşum ve kuruluşunu sağlamaya
yeterlidir. Ancak yönetim yenilen-
mesi, genel kurul düzenleme aralı-
ğı, seçim yapılması gibi konularda
belirsizlikler içerir. Bu nedenle 1938
yılında çıkan 3499 sayılı Avukatlık
Kanunu’na kadar Denizli Barosu
yönetimi ilk kanunun hükümlerin-
ce, biraz da rahatlık içinde yönetilir.
Yönetici üyelerde sürekli değişiklik
olmadığı varsayılır. Zaten 1938 yılı-
na gelindiğinde faal baro üyesi sa-
yısı 16’dır. Bu sayıya son 11 yıl için-
de ulaşılmıştır. O nedenle Hulusi
Oral’ın bu dönem boyunca Baroda
etkin üyelerden biri olduğunu var-
saymak gerekir. Nitekim 1938 yılın-
da Denizli Barosu yeni yasaya uy-
gun olarak yeniden biçimlendiğin-
de, Hulusi Oral’ın Türkiye Barolar
haysiyet divanı üyesi olarak öneril-
diği görülür.
12
Bu adaylık 1947 yılına
kadar sürer. Anlaşılıyor ki, Oral yıl-
lar içinde Baro avukatları arasındaki
ağırlığını korumuş ve güçlendirmiş-
tir. Bu ‘ağırlığın’ bir başka etkeni,
kentin eşrafı içindeki siyasi gücü ol-
malı. 1938 yılında yapılan Halkevleri
Dergisi İnanç’ın yönetim değişikli-
ğinde, Av. Ethem Mutlu’dan boşa-
lan dergi sahipliğini üstlenen (kendi
cebinden 500 TL ödeyerek) Hulusi
Oral olmuştur. Bu onun tek parti dö-
neminde parti ve kent siyasetindeki
etkisini göstermektedir.
‘Korumacı’ Avukatlar Kuşağı
Hulusi Oral ve kendisi gibi kuru-
cu ekibe dahil avukatların Baroda-
ki varlıkları, 1960’lara kadar adeta
bir tür ‘Cumhuriyet’i korumacı’
misyon olarak değerlendirilebilir.
Özellikle 1950’lere kadar ‘inşacı’
bir yaklaşımları vardır. Zamanın
pek çok devlet kurumu ve kendini
adamış aydınında gözlenebilecek
olan bu yaklaşım, hukuk gibi devlet
örgütlenmesinin en temel yapılan-
masında daha da önemli görülmek-
tedir. Hulusi Oral’ın ses kaydındaki
vurgulardan ve Baro tarihinde rol
oynamış ilk kuşağın örgütlenme,
örgüte hakimiyet modelinden bu
sonuca ulaşmak mümkün. Ayrıca
1927-1958 arasından Baro başkan-
lığını sırayla üstlenen ilk kuşakta
yer alanlar doğrudan parti üyesidir.
Eski fotoğraflarda görüldüğü üzere,
parti toplantılarına CHP flaması al-
tında katılıp söylev vermeleri yadır-
ganmamıştır.
13
12- Denizli Barosu Yönetim Kurulu Karar Tutanağı 21.04.1939, 6
no.luKarar, Baro Arşivi.
13- Baro Tarihi’nde yer alan fotoğraflarda, kurucu başkan dahil bazılarının benzer fotoğraflarını görmek mümkün.
Çanakkale
Savaşlarında başarılı
bir takım komutanı
oluşu, sonraki
askeri görevlerinde
sergilediği cesaret,
Mısır esareti ve
Ankara Hükümetiyle
1919 yılından
itibaren sürdürdüğü
tereddütsüz işbirliği,
onu Cumhuriyetle
birlikte bir bölgesel
Cumhuriyet
kadrosuna, tek
partinin hatırı
sayılır yerel eşrafına
dönüştüren mirası
olur.
29